Kuchnia włoska specjalizuje się w wyśmienitych deserach i słodkościach, również tych towarzyszących podczas świąt Bożego Narodzenia. Desery te są zazwyczaj znakiem rodzinnych tradycji i historii poszczególnych regionów Włoch. Ich receptury przekazywane są z pokolenia na pokolenie, a każdy deser ma swoje miejsce i znaczenie podczas tych wyjątkowych okresów.

Tak jak w Polsce nie wyobrażacie sobie świąt bez sałatki jarzynowej, tak my Włosi, nie możemy zapomnie o włoskim tradycyjnych wypiekach panettone oraz pandoro.

PANETTONE

Jednym z najbardziej znanych i rozpoznawalnych włoskich świątecznych wypieków jest Panettone, czyli bożonarodzeniowa babka. To ikoniczny deser łączący smak z tradycją. Jego pochodzenie tkwi w historii Mediolanu, miasta o bogatej kulturze kulinarnej.

Pod względem receptury, Panettone jest znany ze swojej puszystej struktury i intensywnego smaku. Uznaje się za najtrudniejszą do wykonania babkę drożdżową na świecie. Aby utrzymała swoją puszystość, po jej wykonaniu jest ona wieszana do góry nogami na min. 12 godzin. W tradycyjnej wersji zawiera m.in rodzynki, kandyzowane owoce cytrusowe (takie jak skórka pomarańczowa i cytrynowa), a czasami dodaje się do niego bakalie.

Mogą być jednak bardziej kreatywne jak Panettone czekoladowe, pistacjowe, z kremem patissiere lub z likierem.

Tradycyjne wypieki panettone mogą trwać nawet trzy dni, co dodaje mu charakterystycznej delikatności i smaku. Ten proces powoduje, że wypiek jest puszysty, lekki i ma charakterystyczny kształt kopuły. Jest to wymagające zadanie, które wymaga precyzji i cierpliwości ze strony piekarza.

HISTORIA PANETTONE

Jedna z popularnych legend mówi o panettone jako o rezultacie przypadkowego eksperymentu kucharza o imieniu Toni (lub Antonio), który pracował dla wielkiego mediolańskiego rodu Visconti w XIV lub XV wieku. Według tej historii, Toni przypadkowo dodał rodzynki i kandyzowane owoce cytrusowe do chleba, który miał zostać podany na uroczystym przyjęciu. Chociaż z początku kucharz bał się o swój los za ten eksperyment, ciasto zyskało uznanie gości, co zaowocowało jego nazwaniem „pan del Toni” (chleb Toni) – stąd ewolucja nazwy do „panettone”.

Inna opowieść wiąże powstanie panettone z historią księcia Ludwika Sforzy, który w wieku renesansowym urządził wielkie przyjęcie w Wielkim Ogródku Ludwika w Mediolanie. Podczas tego wydarzenia w kuchni brakło słodkiego deseru, a piekarz imieniem Toni (lub Antonio) zaoferował swój nowy wypiek, który stał się sensacją na przyjęciu i od tego czasu był znany jako „pan del Toni”.

Panettone to nie tylko deser, to także symbol włoskich świąt Bożego Narodzenia. Jego obecność na stole świątecznym jest nieodłączną częścią tradycji, a ich smak, zapach i wyjątkowość przypominają o spotkaniach rodzinnych. Produkowane są różne warianty panettone, nie tylko te klasyczne z rodzynkami i skórką pomarańczy, ale także te z nadzieniem kremowym, czekoladowym czy owocowym.

Niektóre regiony Włoch mają własne wersje panettone, z różnymi dodatkami czy specjalnymi smakami. W Mediolanie panettone jest nie tylko tradycją, ale także cechą rozpoznawczą miasta, co sprawia, że jest obiektem dumy dla lokalnych mieszkańców.

PANDORO

źródło

Pandoro to włoski wypiek świąteczny, który jest równie ikoniczny jak panettone. To delikatny, puszysty wypiek o charakterystycznym kształcie ośmiokątnej gwiazdy, pokryty cukrem pudrem, co symbolizuje opadający śnieg.

Nazwa „pandoro” tłumaczy się dosłownie jako „chleb złoty”, co nawiązuje do jego złotej skórki, uzyskanej dzięki obfitości masła i żółtek. Kształt ośmiokątnej gwiazdy symbolizuje wigilię, a cukrowy puder na wierzchu przypomina opadający śnieg.

Pandoro wypieka się z ciasta drożdżowego, które zawiera dużo masła, co nadaje mu charakterystyczny smak i delikatność. Tradycyjnie podawany jest jako deser świąteczny, ale coraz częściej można go spotkać przez cały rok. Początkowo pandoro był tradycyjnym wypiekiem dla klasy wyższej ale z czasem stał się popularny wśród wszystkich warstw społecznych, zdobywając uznanie zarówno we Włoszech, jak i za granicą. Symbolizuje radość, obfitość i celebrację.

HISTORIA PANDORO

Pierwsze wzmianki o pandoro pochodzą z XVII wieku. Jego początki wiążą się z tradycyjnym chlebem, wypiekanym w okolicach Wenecji w okresie świątecznym. Był to ciężki chleb z dodatkiem miodu, przypraw i rodzynków. Ewoluował on w kierunku bardziej delikatnego wypieku, który z czasem przybrał formę Pandoro, co można prześledzić w dokumentach historycznych.

Oficjalna data powstania pandoro jako deseru świątecznego wiąże się z Werony, gdzie w 1894 roku Domenico Melegatti opracował recepturę przypominającą dzisiejszy kształt i smak pandoro. Stworzył on pandoro jako konkurencję dla tradycyjnego panettone z Mediolanu i ta rywalizacja między Mediolanem a Weroną o włoskiego króla bożonarodzeniowych deserów trwa do dziś.

TRADYCJE REGIONALNE

Włochy to kraj o wielu twarzach kulinarnej różnorodności, co przejawia się także w świątecznych deserach. W każdym regionie znajdziemy swoje charakterystyczne słodkości, które odzwierciedlają lokalne tradycje i składniki.

STRUFFOLI

To deser pochodzący głównie z Neapolu. Składa się z małych kul mącznego ciasta smażonych na głębokim oleju i polanych miodem oraz posypanych kandyzowanymi owocami, orzechami lub lukrem. Zwykle podawany w formie stożków lub okręgów, jest jednym z charakterystycznych deserów świątecznych na południu Włoch.

RICCIARELLI

źródło

To migdałowe ciastka marcepanowe, które są tradycyjnie pieczone w Sienie, na terenie regionu Toskanii. Charakteryzują się kształtem podłużnych kształtów, posypanych cukrem pudrem. Są delikatne, migdałowe i zwykle sporo bardziej zwilżone niż tradycyjne ciastka marcepanowe.

CARTELLATE

Pochodzą głównie z regionu Apulii. To ciasto w kształcie małych kółek lub kółek, z ciasta z dodatkiem wina i miodu, zwykle z dodatkiem cynamonu, które są smażone i maczane w miodzie, a następnie posypywane cukrem pudrem. To jeden z charakterystycznych deserów dla tego regionu w okresie świątecznym.

MUSTAZZOLI

Te aromatyczne ciasteczka z dodatkiem miodu, gorzkich migdałów, anyżu i cynamonu są tradycyjnym deserem bożonarodzeniowym w regionie Lacjum. Mają kształt okrągły, są chrupiące na zewnątrz i miękkie w środku.

TORRONE

źródło

Jest to włoski miąższ migdałowy lub orzechowy o różnej konsystencji, od miękkiej pasty do twardej, kruszącej się konsystencji. Jest to deser, który ma różne wersje w różnych regionach Włoch, ale jego podstawowy składnik to miód, cukier, jajka i orzechy.

TORTA DI CASTAGNE

Ciasto z kasztanów, znane jako „Torta di Castagne”, to pyszny włoski deser, zwłaszcza popularny w regionach Emilia-Romania, Toskanii i okolicach. Jest przygotowywane z puree kasztanowego lub mąki z kasztanów i często zawiera dodatki jak migdały, orzechy włoskie czy kakao.

PIGNOLATA CALABRESE

To tradycyjny włoski deser, szczególnie popularny w regionie Kalabrii. To rodzaj słodkiego przysmaku składającego się z małych kulek smażonego ciasta zlewanego z miodem i tworzącego kształt kuli lub stożka. Po polaniu miodem, kuleczki są łączone w kształt stożka lub okrągłej kuli, a na koniec posypywane są kandyzowanymi owocami lub orzechami, co dodaje im smaku i wyglądu.

Włoskie świąteczne desery różnią się nie tylko w zależności od regionu, ale także od smaków, jakie oferują. Są one często związane z wyjątkowymi składnikami, które są dostępne w danym miejscu i czasie.

Niezależnie od rodzaju czy regionu, świąteczne desery we Włoszech łączą się z głębokimi tradycjami rodzinnych spotkań. Słodkie smaki Bożego Narodzenia stanowią integralną część tego wyjątkowego okresu, kiedy to rodziny zbierają się wokół stołu, aby dzielić się nie tylko jedzeniem, ale także wspomnieniami i historiami, które przechodzą z pokolenia na pokolenie.

Wesołych Świąt,

Matteo Brunetti